„Past Simple czy Present Perfect?” Odwieczne pytanie tych, którzy uczą się angielskiego. Skąd aż taki problem i nierzadko taka dezorientacja w użyciu tych dwóch czasów?
Myślę, że problem sięga głębiej niż do tych dwóch konkretnych struktur. W języku polskim mamy trzy czasy gramatyczne: przeszły, teraźniejszy i przyszły. Nic więcej. Wszystko jest proste i logiczne. I kiedy uczymy się angielskiego i nagle usłyszymy, że tam jest ich KILKANAŚCIE, nasze przerażenie jest w pełni zrozumiałe. Już na starcie jesteśmy delikatnie mówiąc zniechęceni. Niech pierwszy rzuci kamieniem ten, kto ani razu nie pomyślał, że ogarnięcie ich wszystkich jest niemożliwe. Sama podczas mojej wieloletniej przygody w językami obcymi miałam taki moment. Jednak nie trzeba się załamywać, czasy angielskie można odczarować, a nawet zacząć ich używać w praktyce – podczas rozmowy – bez stresu i ciągłego zastanawiania się „czy ja aby na pewno dobrze mówię?”
Ja zawsze wyobrażam je sobie jak klocki, z których układamy całą stabilną budowlę, dokładając nowy kawałek, kiedy ten poprzedni jest już dobrze umocowany. Każdy pojedynczy czas możemy traktować na tej samej zasadzie: najpierw musimy znać ogólną wizję naszej budowli, czyli poznać sposób tworzenia czasu (formy czasowników, tych regularnych i nieregularnych). Potem, klocek po klocku, dodajemy kolejne sytuacje, w których tego czasu używamy. I oto powstaje całość, na podstawie której można dostrzec to, co naprawdę pomoże zrozumieć dany czas: jego filozofię i jego sedno. W tym momencie nie potrzebujemy już listy sytuacji charakterystycznych dla tego czasu, bo po prostu go „czujemy”. Mamy to wyczucie, kiedy powinniśmy go użyć. Oczywiście niezastąpioną pomocą w nabywaniu takiego wyczucia jest jak najczęstszy kontakt z językiem. Im więcej osłuchujemy się z językiem, przede wszystkim słuchamy native speakerów, tym szybciej przyjdzie do nas nasze wyczucie.
Ale wyczucie wyczuciem, a od czegoś przecież trzeba zacząć. I stąd właśnie dzisiejszy artykuł. Zacznijmy od tego, z czym pojawia się najwięcej problemów, czyli od użycia Past Simple i Present Perfect. Często wydaje nam się, że ich użycie jest do siebie bardzo podobne, często nawet można spotkać się z opinią, że to to samo i nie ma znaczenia, którego czasu użyjemy! 
Owszem, są sytuacje, w których granica między użyciem tych dwóch czasów jest bardzo płynna (na przykład w American English Present Perfect jest używany znacznie rzadziej niż w British English), ale różnią się one od siebie diametralnie. Poniżej kilka sytuacji, w których używamy tych dwóch czasów:
Past Simple odnosi się do czynności i sytuacji przeszłych, które są zakończone:
I worked in London. – Pracowałam w Londynie. Teraz już tam nie pracuję, dlatego ta czynność jest zakończona, należy tylko do przeszłości.
She lived in the UK for more than 10 years. – Mieszkała w Wielkiej Brytanii przez ponad 10 lat. Teraz już tam nie mieszka.
Past Simple będziemy używać również kiedy mówimy o sytuacji określonej w czasie:
We booked our holiday yesterday. – Wczoraj zarezerwowaliśmy nasze wakacje. Wiemy, kiedy wydarzyła się ta czynność – wczoraj.
They got married in 2017. – Wzięli ślub w 2017 roku. Mamy konkretną datę, stąd użycie Past Simple.
Present Perfect używamy, kiedy nie znamy dokładnego czasu, w którym dana czynność lub sytuacja miała miejsce lub kiedy ten czas po prostu nie jest w naszym zdaniu ważny:
My son has broken his leg. – Mój syn złamał nogę. To, co istotne w tym zdaniu, to właśnie fakt złamania nogi, nie czas, w którym do tego doszło.
Have you seen this film? – Czy widziałeś ten film? Nie interesuje nas czas, kiedy nasz rozmówca ewentualnie go oglądał, tylko to, czy w ogóle go widział.
Present Perfect będziemy używać do czynności, które zaczęły się w przeszłości, ale trwają nadal:
My parents have been together since 1978. – Moi rodzice są razem od 1978 roku. Zaczęli być razem w 1978 roku i są nadal, ta sytuacja trwa aż do teraz.
How long have you known each other? – Od jak dawna się znacie? Zaczęliście się znać w przeszłości, ale znacie się nadal.
Na powyższych przykładach wyraźnie widać, że Past Simple należy tylko do przeszłości. Present Perfect jest z kolei mocno związany z teraźniejszością. To najważniejsza kwestia, która różni te dwa czasy.
Jeśli zaciekawił Cię ten temat i chcesz lepiej poznać Past Simple i Present Perfect, sprawdź moją kompletną lekcję dotyczącą tych dwóch czasów. Będzie ona dla Ciebie odpowiednia zarówno jeśli gubisz się w ich formach i nie jesteś pewny/a, jak układać poprawne zdania z ich użyciem, jak i jeśli potrzebujesz usystematyzować i na spokojnie poukładać całą już posiadaną wiedzę.
Dzięki tej lekcji poznasz lub powtórzysz podstawy, przećwiczysz tworzenie czasów i formy nieregularne czasowników w zadaniach, poznasz więcej użyć Past Simple i Present Perfect, porównanych i skontrastowanych obok siebie. A przede wszystkim nauczysz się, jaka filozofia stoi za każdym z tych czasów i co jest esencją każdego z nich.
